Eendenkuikens tellen
Heb jij ze al gezien, die schattige eendenkuikens? Is het je ook opgevallen dat het er elk jaar minder worden?
De wilde eend is een van de meest voorkomende Nederlandse broedvogels. De meeste wilde eenden nestelen in waterrijke polders en moerassen. Op hogere gronden kom je hem minder vaak tegen, maar is hij er wel aanwezig. Soms broedt hij op grote afstand van water. Maar ook in stedelijk gebied broedt de wilde eend.
Sinds de jaren negentig broeden in Nederland op veel plaatsen veel minder wilde eenden. Op sommige plekken zijn ze zelfs helemaal verdwenen! Sinds 1990 is het aantal wilde eenden in Nederland met maar liefst een kwart afgenomen.
De wilde eend wordt niet meer bejaagd dan voorheen en de volwassen vogels redden zich prima in het dichtbevolkte Nederland. Er is dus iets anders aan de hand. De afgelopen twee jaar bleek uit onderzoek door SOVON en het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO) dat er te weinig kuikens volwassen werden om de natuurlijke sterfte te compenseren.
Dat wisselt trouwens wel per jaar. In 2017 gingen veel kuikens dood, terwijl in 2018 veel overleefden. De kuikens werden in dat jaar pas laat geboren door laat winterweer in maart. Toen de kuikens uit het ei kropen was het inmiddels warm en was er veel voedsel te vinden en waren voldoende schuilplekken beschikbaar. Perfecte omstandigheden voor de kuikens!
In 2019 werden de eendenkuikens door het warme lenteweer weer vroeg geboren, net als in 2017. Misschien té vroeg om voldoende eten te kunnen vinden. Er zijn namelijk steeds minder insecten, het belangrijkste voedsel voor jonge eendenkuikens. Ook worden de slootkanten steeds ‘netter’, waardoor er geen beschutting is voor de kuikens. Ten slotte zijn veel roofdieren als reigers, ooievaars, kraaien en verwilderde katten gek op eendenkuikens. Tal van mogelijke oorzaken voor de afname van eendenkuikens.
Om de precieze oorzaak van de achteruitgang te kunnen achterhalen, vraagt wetenschapper Erik Kleyheeg het publiek om kuikens van de wilde eend te melden via zijn KuikenTeller app die gratis te downloaden is voor Android en IOs toestellen. Je kunt je kuikenwaarnemingen ook melden via Waarneming.nl. Ten slotte is er de speciale Facebookgroep waar je kunt meedenken over de oorzaak
Door dit zogeheten citizen science project waaraan al duizenden mensen meededen, ontstaat een goed beeld van de hoeveelheid kuikens per regio en seizoen.
De beste schatting is te maken als je na een paar dagen weer kijkt hoeveel kuikens er nog over zijn (eendenkuikens reizen niet ver). Met alle ontvangen informatie kunnen wetenschappers bekijken hoe ze de achteruitgang van de wilde eend een halt kunnen toeroepen.