tomaat

De laatste tomaten in de kas worden helaas niet meer rijp. Als ze een klein beetje kleur hebben, rijpen ze in huis uit de zon nog wel wat na. Maar tomatenrood zullen ze niet meer worden, groen blijft groen.

Het rijpen van tomaten hangt af van het aantal zonuren en de warmte. In de maanden september en oktober kan het nog best warm zijn, maar de zonuren nemen wel flink af. Het rijpen van tomaten gaat echt alleen maar met minimaal 6 uur zon per dag en veel warmte (minimaal 15 graden).

Als je tomaten teelt in een kas, kun je het wel warm houden, maar de hoeveelheid licht neemt toch af.

In augustus: toppen en blad verwijderen

Zo half augustus had je nog kunnen toppen bij groene tomaten – zowel binnen- als buitenplanten. Knijp de top van de plant eruit, zo gaat de meeste voeding naar het rijpingsproces en niet naar de aanmaak van het blad van de plant.

Bij buitenplanten is het goed om blad weg te halen dat voor een tros hangt, dat houdt immers het zonlicht voor de vruchten tegen waardoor ze groen blijven. Door wat bladeren weg te halen, ontstaat er ook meer luchtcirculatie tussen het gewas.

Groene geplukte tomaten toch laten rijpen

In september en oktober zal toppen of blad verwijderen niet veel meer helpen. Groene tomaten kun je net zo goed plukken. Het lukt niet altijd, maar je kunt proberen om groene tomaten alsnog te laten afrijpen. Dat doe je door ze afgedekt met krantenpapier twee weken in een kistje te leggen met een rijpe banaan of appel. Bananen geven ethyleengas af, een rijpingsgas dat ervoor zorgt dat de vruchten uiteindelijk toch afrijpen. Controleer de vruchten regelmatig op schimmels en behoud alleen de gezonde exemplaren. De aangetaste tomaten haal je meteen weg.

Het gebrek aan zonlicht en daardoor natuurlijke suikers, zorgt voor een iets minder sterke smaak, maar je kunt deze tomaten prima verwerken in soepen en sauzen.

Groene tomaten verwerken

Geen zin in deze procedure of is het afrijpen niet gelukt? Rauw kun je deze groene tomaten niet eten, ze zijn giftig. Maar als je de groene tomaten verhit, gaan de schadelijke stoffen dood en zijn ze alsnog eetbaar. De smaak is wel zuriger dan die van de rode tomaten.

Een voorbeeld van verhitten en verwerken is één van onderstaande chutneys.

Chutney

Dit is een basisrecept voor lekker friszoete chutney met een vleugje gember. Dat kun je overigens ook weglaten.

Wat heb je nodig?

• 500 gr groene tomaten
• 150 gr goudrenet of een andere zure appel uit je tuin
• 150 gr suiker
• 100 gr gewassen rozijnen
• Eventueel 10 gr gemberpoeder
• 1 uitje
• 125 ml azijn

Hoe maak je de chutney?

• Snijd de appel en tomaten in kleine stukken, doe alles in een emaillen of roestvrijstalen pan en laat het geheel een uurtje sudderen. Het vocht verdampt en het huis gaat lekker ruiken.
• Doe de chutney in schone, glazen potjes die je om barsten te voorkomen met heet water hebt omgespoeld. Om dezelfde reden zet je de potjes met deksel dichtgedraaid omgekeerd niet op het koude aanrecht, maar op een plank of doek.

Chutney met peren

Wat heb je nodig?

• 1 kg groen tomaten
• 1 kg peren (bijvoorbeeld conference uit eigen tuin)
• 500 gr uien
• 250 gr bleekselderij
• 250 gr rozijnen
• 500 gr suiker
• Zout, gemberpoeder en cayennepeper naar smaak
• 12 peperkorrel en 5 kruidnagels

Zo maak je de chutney met peren:

• Snij de tomaten in stukjes.
• Schil de peren, verwijder het klokhuis en snijd de peer in stukjes.
• Hak ui en bleekselderij in stukjes en doe die met de rest van de ingrediënten, behalve de suiker, in een pan. De kruidnagels en peperkorrels doe je erbij in een thee-ei zodat je die er weer gemakkelijk uit kunt halen.
• Voeg de suiker toe als het mengsel een half uur heeft geprutteld.
• Laat verder sudderen als de meeste vocht is verdampt, maar let erop dat de chutney lekker smeuïg blijft.
• Doe de chutney in schone, met heet water omgespoelde potjes, doe de deksel erop en zet ze op z’n kop op een doek of plank. Zijn de potjes eenmaal afgekoeld, zet ze dan weg op een koele, donkere plek.

Variaties op basisrecept

Bovenstaande basischutneys kun je met van alles combineren. Enkele toevoegingen:

• Mosterd
• Kerrie
• Paprikapoeder
• Kleine stukjes paprika die je op het laatst toevoegt
• Geperste knoflookteentjes
• Geraspte gemberwortel
• Geraspte wortel
• Stukjes ananas
• Kleine stukjes tomaat die je tijdens het koken op het allerlaatst toevoegt.

Je kunt eindeloos combineren. Het is slim om dat te doen met kleine hoeveelheden zodat je niet direct de hele pan weg hoeft te gooien als het niet lekker is.

De chutneys zijn lekker bij een kaasplankje of een vleesgerecht. Het lekkerst is de chutney als deze al een paar maanden in een goed afgesloten pot zit. De smaken zijn dan goed vermengd.

Meer recepten vind je bij de cursus ‘Recepten met groenten fruit uit de moestuin‘.