irrigatie

Wie een beetje handig is en tijd en geld kan investeren, kiest voor automatische irrigatie (= bewatering). Een automatisch irrigatiesysteem neemt veel zorgen weg. Terwijl sproeiers (sprinklers en zogeheten soakerslangen) grote gebieden water geven, kun je met de druppelslang elke plant afzonderlijk water geven.

Met dit druppelirrigatiesysteem – vaak onderdeel van het irrigatiesysteem – verbruik je bovendien minder water dan met handmatig water geven. Op zo’n systeem kan – net als op een sproeier – een tijdschakelaar worden geplaatst. Zo kun jij rustig op vakantie terwijl degenen die voor je tuin zorgen terwijl je weg bent alleen maar hoeven te oogsten en de wieden.

Onderdelen van bewateringsysteem

Een irrigatiesysteem bestaat uit verschillende onderdelen zoals:

• Sproeiers
• Druppelslang
• Leidingen
• Afsluiters
• Tijdschakelaar

Een irrigatie-installatie in de tuin kan boven- of ondergronds worden aangelegd. Er zijn veel soorten en combinaties mogelijk.

Een irrigatie-installatie leg je het beste aan aan het begin van het groeiseizoen. Het is moeilijker om de slangen te leggen als de planten groot zijn, hoewel het dan ook nog wel kan.

Afgemeten bewateren

Je kunt een irrigatiesysteem zo zelfsturend maken als je wilt.

Als je een timer op je kraan zet, hoef je nooit meer te bedenken wanneer je je tuin moet bewateren. Een extra regensensor voelt zelfs hoeveel regen je je tuin heeft gehad en past de irrigatie daarop aan.

Je kunt het systeem bijvoorbeeld vier keer een half uur laten sproeien/druppelen – dat is een totaal van twee uur drenken. Water geven in de vroege uurtjes beschermt tegen verdamping en geeft de planten water wanneer ze het meeste drinken. Gedurende het droogste deel van het jaar kun je het bewateringsschema aanpassen. Een dergelijk schema boots je niet na met handmatig bewateren, je zou er voortdurend mee bezig zijn, zelfs ’s nachts!

Zorg er wel voor dat je het systeem een week voordat je op vakantie gaat test. Stel dat een leiding barst terwijl je weg bent en je tuin overstroomt… zonder van je plantjes en van al dat water, om maar niet te spreken van de waterrekening!

Waar je op moet letten bij een druppelsysteem

Houd rekening met de bedden

Wil je efficiënt besproeien met een automatisch systeem, kies dan voor rechte bedden in plaats van voor mooie bochten. Dat kost minder water. De bedden in één of twee richtingen opstellen is minder duur, omdat het de minste hoeveelheid apparatuur vereist. Met parallelle bedden met weinig paden heb je maximale dekking van het systeem en minimaliseer je waterverlies.

Kies een eenvoudig bewateringssysteem met minimale onderdelen

Een automatische druppelsysteem heeft in elk geval de volgende belangrijke onderdelen om optimaal te kunnen functioneren:

• Een hoofdwaterlijn of slang die het water uit de waterbron rechtstreeks naar de moestuin brengt. Dat is het liefst een stevige buis die tegen de schop kan. Een tuinslang werkt ook.
• Druppelirrigatieleidingen: dunnere, flexibelere buizen die het water van de hoofdleiding naar elke plant of tuinbed leiden. Deze zijn vaak geperforeerd. Dunnere leidingen kunnen eindigen in een waterzender, wat vaak wenselijk is voor verhoogde tuinbedden (zie verderop).
  De uitdaging is om de vochtbehoefte van je tuin per week te berekenen en vervolgens een systeem te ontwerpen om dat volume te leveren.
• Wateremitters, zoals druppelstokken en micro-sprinklers, op irrigatielijnen die loodrecht op de hoofdlijn lopen voor planten met hogere waterbehoeften. Zoals tomaten-, vijgen- en komkommerplanten. Zo kan het water direct bij de wortels komen en blijft er weinig op het grondoppervlak achter om te verdampen.
• Waterdichte verbindingen om de verschillende onderdelen zo aan elkaar vast te maken dat het water precies daar terechtkomt waar je het wilt hebben.
• Filters en kleppen. Het installeren van een filter tussen waterbron en irrigatielijnen voorkomt verstoppingen, vooral als het tuinwater afkomstig is van een ongefilterde bron als een sloot of vijver. Het gebruik van kleppen op verschillende plaatsen in de tuin geeft controle over de watertoevoer.
• Een betrouwbare timer is een belangrijk onderdeel van je waterinstallatie. Je kunt op die manier je tuin bewateren precies wanneer het nodig is.

Onderhoud het systeem

Wil je jaren plezier hebben van een irrigatiesysteem, dan zul je het moeten onderhouden. Wat houdt dit in?

• Het filter reinigen.
• Zorgen dat de waterafgifte van de installatie is afgestemd op de vochtigheid van de grond rond de wortels.
• Timerbatterij controleren en zo nodig vervangen.
• Leidingen leegmaken als het gaat vriezen.
• Leidingen en emitters op verstopping controleren.

Het is slim om het hele systeem jaarlijks te laten nalopen door een deskundig bedrijf, bijvoorbeeld het bedrijf waar je het systeem kocht. Dat biedt deze controle vaak als service.

Het systeem aanpassen

Je moestuin wordt misschien groter en gewassen roteren (wisselteelt). Meestal kun je de onderdelen van een irrigatiesysteem gemakkelijk verplaatsen of toevoegen. Het is wel eenvoudiger om sprinklers en soakerslangen te verplaatsen dan druppelsystemen.

En vanzelfsprekend is het eenvoudiger om een bovengrond systeem te verplaatsen dan een ondergronds systeem.

De voordelen van een automatisch irrigatiesysteem:

• Je kunt je tuin het hele seizoen automatisch van water voorzien.
• Ook in de nacht is beregening mogelijk.
• De regensensor regelt de beregening (hoe minder regen, hoe meer water het systeem geeft).
• Je bespaart met een druppelsysteem veel water vergeleken met handmatig water geven.

Het kost wat tijd om een installatie aan te leggen, maar je bespaart uiteindelijk tijd en water en je moestuin komt de zomer door! Laten aanleggen kan natuurlijk ook, dat is duurder, maar véél gemakkelijker.