bomen

Ken je de kweepeer? Nee, het is geen peer. Deze boom heet zo, omdat de vrucht de vorm heeft van een peer. Maar soms ook van een appel. Daarom wordt hij ook wel kweeappel genoemd.

De kweepeer behoort tot de Rosaceaefamilie, net als egelantier en de hondsroos. Net als deze struiken bloeit de kweepeer meestal in mei en juni met enkelvoudige roze bloemen. Dat is later dan de appel en peer waaraan de kweepeer nauw verwant is. Deze boom heeft mooie donkergroene bladeren met een grijsgroene, donzige onderkant, die ritselen in de wind.

De Latijnse naam van de kweepeer is Cydonia (geslacht) oblonga (soortnaam en Latijn voor ‘langwerpig’). De naam Cydonia is afkomstig van de Minoïsche stad Kydonia (tegenwoordig Chania) op Kreta. Daar zie je de kweepeer nog veel.

Harde vruchten

De kweepeer kan wel 4 tot 6 meter hoog worden. Iets om rekening mee te houden als je op een moestuincomplex zit en als je gewassen hebt die zon nodig hebben. Vroeger kwam je de boom tegen op buitenplaatsen, bij boerderijen en in kloostertuinen. Tegenwoordig in ons land veel minder, in zuidelijke landen is de kweepeer nog steeds populair.

De vruchten zijn ongekookt niet lekker. Ze zijn zuur en hard, de kweepeer heeft veel steencellen, dat zijn cellen met een harde wand. Kweeperen bevatten veel pectine. Dat is handig voor als je geen kant-en-klare pectine wilt toevoegen, maar deze van vruchten wilt maken.

Lees bij het recept voor pruimenjam maken hoe je pectine maakt.

Ook door dieren worden deze harde vruchten niet gegeten en dat is weer een voordeel, de hele oogst in de herfst is voor jezelf 😀

Toch is de kweepeer erg veelzijdig. Je kunt er jam, siroop, appelmoes, appeltaart en nagerechten mee maken. Bekijk hier enkele recepten met kweepeer.

Wil je weten of de kweepeer iets voor jou is? Koop er dan een paar bij een Turkse of Arabische groentewinkel om te proeven en ga op zoek naar een geschikt ras als deze vrucht je bevalt.

Rassen kweepeer

De vorm en maten van de kweepeer zijn erg afhankelijk van het ras dat je kiest. Er zijn er een stuk of tien. Twee ervan:

Kweepeer ‘Champion’

Deze kleine struik tot 4 m hoog is niet veeleisend, maar groeit niet goed op te arme grond. Gele harige, peervormige vruchten en donkere bladeren. Ideaal voor gelei.

Kweepeer ‘Leskovacz’

Deze appelvormige kweepeer is een goed groeiend boompje met een ronde kroon. Na de prachtige rozewitte bloemen die groter zijn dan die van appel of peer. Daarna volgen de grote goudgele appelvormige vruchten. Begin oktober kun je ze plukken en verwerken.

Meer rassen:

• Agvambari, peervormig
• Bourgeault, peervormig
• Ekmek, peervormig
• Ludovic, appelvormig
• Rea’s Mammoth, peervormig
• Ronda, peervormig
• Sobu, peervormig
• Vranja, peervormig en geurend

Voor nadere informatie over de rassen kun je eens kijken op Fruitbomen.net.

Standplaats kweepeer

Deze plant houdt van veel zon, warmte en een beetje vochtige, vruchtbare grond. Langs de sloot of een vijver doet de kweepeer het erg goed.

Niet alle rassen zijn zelfbstuivend, maar in Nederland worden alleen zelfbestuivende kweeperen aangeboden. Je hebt er dus maar één nodig. Het is handig dit toch even te controleren als je een kweepeer koopt.

Is de bloem bestoven door de bijen of anderebestuivers, dan groeit er een gele vrucht in de vorm van een appel of peer. Sommige rassen ruiken er lekker. Leg er een paar binnen neer en het hele vertrek krijgt de zoete geur van kweepeer. Wil je ze verwerken in gerechten, dan kun je rijpe kweeperen het beste in de koelkast bewaren.

Kweepeer planten

Bomen met kale wortels plant je in de wintermaanden, tussen november en februari. Doe dit niet als je vorst verwacht. Koop je de kweepeer in een pot, dan kun je het hele jaar door planten. Omdat kweeperen ondiep wortelen, moet je een ruim plantgat maken. Zet de boom vast aan een paal ernaast met een rubberband. Anders schudt de boom bij een vleugje wind heen en weer en gaan de haarwortels kapot. Deze steunpaal zet je niet te dicht bij de stam, anders heeft de stam van de kweepeer geen ruimte om te groeien. Een centimeter of 10 ervan vanaf is goed.

Geen verse mest of compost erbij, dus ook geen bemeste tuinaarde. Want dat is te sterk voor de wortels van de kweepeer die verschroeien. Wel een flinke slok water na het planten.

Snoeien

De kweepeer snoeien doe je alleen als je er een leiboom van wilt maken, als er zieke takken zijn of als een tak in de weg hangt. Het beste doe je dat in oktober, na de oogst en voordat de boom in winterrust gaat.

Oogsten

Als de eerste kweeperen vallen, kun je oogsten. Doe dat voorzichtig, want hoe hard ze ook zijn, kweeperen zijn erg gevoelig en krijgen snel beurze plekken. Kweeperen laten heel gemakkelijk los van de boom, je hoeft ze niet los te trekken.

Merk je nu dat er heel veel kweeperen groeien, dan is het raadzaam er wat weg te halen (composthoop) zodat takken niet bezwijken. Zoveel vruchten kan ten koste gaan van de groei en gezondheid van de boom zelf. Wil je toch een enorme oogst, zorg er dan voor dat je de takken ondersteunt.

Je kunt rijpe kweeperen één of twee weken bewaren. Het beste kun je ze dus zo snel mogelijk verwerken in een jam, compôte of gelei.

Recepten met kweeperen vind je hier.

Sierkwee

Behalve de kweepeer (kwee) is er ook de sierkwee. De echt kwee heet in het Latijn Cydonia oblonga, de sierkwee Chaenomeles. Kwee en sierkwee zijn familie en behoren beide tot de Rosaceaefamilie.

De sierkwee wordt maximaal twee meter hoog. Ze bloeien met witte, roze of rode bloemen. Je vindt deze struik vaak in openbaar groen. De harde appeltjes van de sierkwee kun je eten, je bereidt ze netzo als de vruchten van de echte kwee. Niet alle rassen hebben die appeltjes. Gevallen, rijpe appeltjes vind je ze onder de struik.

Ook deze appeltjes kunnen ongekookt je kamer heerlijk laten ruiken.

Fotocredits:
Kweepeerbloesem door Bicanski van Pixnio
Kweeperen los door Bicanski van Pixnio